Pięciornik gęsi

01/05/2015

Jak sama nazwa wskazuje roślina ta jest przysmakiem gęsi, ale lubią ją także kozy, owce i świnie. W lecznictwie srebrnik znany był od wczesnego średniowiecza, jako środek przeciw kolkom jelitowym. Wymieniali go w swych dziełach m.in. Paracelsus i Tabernaemontanus.


Reklama

Pięciornik gęsi

(Potentina anserina L)

Rodzina: różowate – Rosaceae

 

Nazwy ludowe i zwyczajowe
Srebrnik, gęsia trawka, gęsie ziele, gęsiówka, dziewicze ziele, drabinki, gęsiorka, pięćperst gęsi, pięciopalcowiec, pięciopalcownik, srebrnik włoski, ziebro, złotnik, srebrniczek, szczyrzyca, piędźperst, pięć perst pospolity.

Opis
Roślina wieloletnia o silnym rozgałęzionym kłączu i długich nadziemnych rozłogach. W węzłach rozłogów ukorzenia się i rozwija się nowa roślina. Liście pierzaste, ząbkowane, od spodu jedwabisto srebrzycie owłosione, tworzą przyziemną rozetkę. Żółte kwiaty o pięciopłatkowej koronie wykształcają się na długiej szypułce. Kwitnie od maja do sierpnia. Drobne owoce (orzeszki) rozprzestrzeniają się przy udziale wody, zwierząt i ludzi.

Występowanie
Gatunek jest pospolity w całej Europie na siedliskach wilgotnych i zasobnych w azot, a więc nad brzegami zbiorników wodnych i strumieni, dość żyznych łąkach, pastwiskach i wilgotnych polach, przydrożach, miedzach i ugorach. Roślina zadeptywana i zgryzana łatwo odrasta.

Pozyskiwanie surowca
Surowcem jest ziele, które pozyskuje się podczas kwitnienia roślin. Ścina się liście, kwiaty i pędy bez korzeni. Ziele dobrze wysycha w suszarni naturalnej, w ogrzewanej temperatura nie powinna przekraczać 45°C. Dobrze wysuszone ziele zachowuje naturalną barwę (żółte kwiaty, zielone, a od spodu srebrzyste liście).

Skład chemiczny
6% garbników, flawonoidy, kwasy organiczne, gorycze, dużo witaminy C, cholina, sole mineralne, związki żywicowe i proteiny.

Zastosowanie
Jak sama nazwa wskazuje roślina ta jest przysmakiem gęsi, ale lubią ją także kozy, owce i świnie. W lecznictwie srebrnik znany był od wczesnego średniowiecza, jako środek przeciw kolkom jelitowym. Wymieniali go w swych dziełach m.in. Paracelsus i Tabernaemontanus.
W lecznictwie ludowym był stosowany przy przewlekłych biegunkach, zaburzeniach trawienia, dróg żółciowych i moczowych oraz bolesnym miesiączkowaniu. Zewnętrznie okłady ze zmiażdżonego ziela zalecano przeciw żylakom i bólom reumatycznym oraz zapaleniu jamy ustnej. Obecnie odwary z ziela pięciornika gęsiego używa się jako środek o działaniu przeciwbiegunkowym, przeciwkrwotocznym, rozkurczowym i żółciopędnym. Zalecany jest jako lek poprawiający apetyt i ułatwiający trawienie. Wodne wyciągi można stosować do przemywania twarzy, co ma pozytyw¬ny wpływ na cerę. Najczęściej jest składnikiem mieszanek ziół o podobnym działaniu. Można nim farbować tkaniny na kolor złoty. Młode liście pięciornika nadają się do sałatek podczas kuracji wiosennych, zup lub można je przyrządzać jak szpinak.

Przepisy
Napar
Przygotować mieszankę z 2 części ziela srebrnika i po jednej części bratków polnych i ziela mniszka. Jedną łyżkę ziół zalać szklanką wrzącej wody, po 10 min. przecedzić i pić dwa razy dziennie po jednej szklance ciepłego naparu. Stosować w przypadku nieżytu przewodu pokarmowego.

Napar
Zmieszać ziele srebrnika w równych częściach z miętą, rumiankiem, jaskółczym zielem i drapaczem lekarskim (10-30 g na szklankę wrzątku). Parzyć pod przykry¬ciem 10 min., pić 3 razy dziennie po 1/22 szklanki ciepłego naparu.

 

Informacje przygotowane przez zespół pracowników URz w ramach projektu „Traditional and wild” realizowanego przez Stowarzyszenie Pro Carpathia w Rzeszowie, współfinansowanego ze środków EFRR.

O autorze

Forum Kwiatowe

Dostarczamy treści dla florystów, właścicieli kwiaciarń i freelancerów. Masz coś do powiedzenia o florystyce i chcesz się tym podzielić z innymi miłośnikami kwiatów? Dowiedz się jak dołączyć do grona autorów. O autorach forumkwiatowe.pl