Stokrotka pospolita

(Bellis perennis L)
Rodzina: astrowate – Asteraceae

Nazwy ludowe i zwyczajowe
Kokoszki, sierotki, stokroć, stokroć trwała, stokroć pospolita, gęsie pępki, przypołudnik czerwony.

Opis
Jest to drobna bylina, wykształcająca gęstą ro­zetkę liści przyziemnych i koszyczki kwiatowe na bezlistnej, dorastającej do 20 cm łodyżce. Liście ogonkowe zwykle owłosione, mają kształt łopatkowaty lub jajowato-okrągławy, brzegi liści karbowane. środkowe kwiaty koszyczka są rurkowate, obupłciowe, koloru żółtego, zewnętrzne zaś – języczkowate, białe, pod spodem często czerwonawe. Kwitnie od wczesnej wiosny do jesieni. Owocem jest drobna niełupka długości do 1,5 mm.

Występowanie
Występuje prawie w całej Europie, Azji Zachodniej i Azerbejdżanie, oraz Libii. Jest gatunkiem pospolitym na terenie całej Polski. Rośnie na łąkach, pastwiskach, trawnikach, miedzach, boiskach, podwórzach, przy rowach i drogach.

Pozyskiwanie surowca
Do celów leczniczych zbiera się koszyczki kwiatowe stokrotki i suszy rozłożone pojedynczą warstwą w suszarni naturalnej w miejscu zacienionym i dobrze przewiewnym.

Skład chemiczny
Saponiny, związki garbnikowe, flawonoidy, antocyjany, śluzy, kwasy organiczne, substancje żywicowe i woskowe oraz sole mineralne.

Zastosowanie
Stokrotka była znana już w starożytności, wspominał o niej Pliniusz. Dopiero w średniowieczu zaczęto stosować ją w celach leczniczych, jako lek uniwersalny. W lecznictwie ludowym zarówno kwiat, jak i liście stokrotki używane były przy wszelkiego rodzaju krwawieniach m.in z płuc, pęcherza moczowego, a także jako środek przeciwgorączkowy. Młode, delikatne liście, często jadane były w postaci sałatek. Obecnie w lecznictwie kwiat stokrotki jest bardzo rzadko zalecany wewnętrznie jako środek wykrztuśny w chorobach dróg oddechowych. W praktyce dermatologicznej stosowany jest jako środek przeciwzapalny na źle gojące się rany, wybroczyny krwawe, owrzodzenia podudzi, wykwity skórne itp. Najczęściej występuje w mieszankach z innymi ziołami o podobnym działaniu.

Przepisy
Napar:
1 łyżkę kwiatów stokrotki i 1/2 łyżki ziela nawłoci zalać 2 szklankami wrzącej wody w termosie. Zamknąć i pozostawić na 1 godz. Pić 1/2 – 2/3 szklanki 3 razy dziennie między posiłkami jako środek moczopędny i odtruwający, natomiast 1/4 – 1/3 szklanki kilka razy dziennie po jedzeniu, jako wykrztuśny.

Informacje przygotowane przez zespół pracowników URz w ramach projektu “Traditional and wild” realizowanego przez Stowarzyszenie Pro Carpathia w Rzeszowie, współfinansowanego ze środków EFRR