Wiele gatunków ozdobnych roślin cebulowych i bulwiastych możemy pędzić w doniczkach. W Polsce najpopularniejsze są hiacynty (Hyacinthus), amarylisy (poprawnie Hippeastrum), narcyzy (żonkile; Narcissus; czytaj „Żonkile czy narcyzy? Cięte czy doniczkowe”) i krokusy (Crocus), mniej popularne – tulipany (Tulipa) i szafirki (Muscari). Jednak asortyment może być dużo szerszy i w wielu krajach pędzi się także przebiśniegi (Galanthus nivalis), zawilce powabne (Anemone blanda), cebulice (Scilla), śnieżniki (Chionodoxa) czy szachownice kostkowate (Fritillaria meleagris). Jest zatem z czego wybierać, aby obdarować kwiatami nasze Babcie w dniu ich święta.


Reklama

Narcyzy, hiacynt i szachownica w ozdobnych pojemnikach. Fot. ibulb
Krokusy i hiacynty, Fot. ibulb

Nasi ogrodnicy najczęściej pędzą hiacynty pojedynczo w doniczkach, rzadziej po 3 cebule w doniczce. Inne gatunki – z racji mniejszych cebul/bulw i mniej okazałych kwiatów zawsze po kilka w jednym pojemniku. Ogrodnicy holenderscy, niemieccy czy skandynawscy najczęściej proponują bogatsze produkty – więcej cebul i w większych pojemnikach. Hipeastrum (amarylis) – niezależnie – czy produkcji krajowej czy holenderskiej – prawie zawsze pojedynczo w doniczce, ale kwiatostan tej rośliny składa się z kilku okazałych kwiatów, więc jest wystarczająco dekoracyjny. W zależności od rynku i zasobności klientów kwiaty oferowane na giełdach są albo w tanich doniczkach plastikowych, albo w droższych osłonkach lub koszyczkach.

Krokusy w doniczkach w fazie handlu hurtowego. Fot. Dariusz Sochacki
Narcyzy doniczkowe w fazie handlu hurtowego. Fot. Dariusz Sochacki

Hiacynty mogą być uprawiane na kwiat cięty, ale w Polsce dominuje pędzenie tych roślin w doniczkach. Asortyment odmianowy – tak jak i zapach tych kwiatów – może przyprawić o zawrót głowy, choć nie jest tak ogromny jak w przypadku tulipanów czy narcyzów. Są odmiany białe, cytrynowe, łososiowe, pomarańczowe, różowe, fioletowe i niebieskie, a do tego w różnych odcieniach tych barw, łącznie z niemal buraczkową.

Hiacynty jako kwiaty cięte. Fot. Dariusz Sochacki
Hiacynty w różnych kolorach. Fot. Ibulb
Hiacynty doniczkowe posadzone do skrzynki w pełni kwitnienia. Fot. Dariusz Sochacki

Właściwie już nieco podpędzone hiacynty, narcyzy czy szafirki z zazielenionymi kiełkującymi liśćmi i pędami zaczynają być atrakcyjne, bo wskazują na nadchodzące przedwiośnie. Doniczki z cebulami umieszczamy w dekoracyjnych doniczkach lub osłonkach lub przesadzamy do ozdobnych pojemników, naczyń i koszyczków. W tym drugim przypadku, kwiaty w kwiatostanach hiacyntów czy szafirków powinny oddzielać się już jedne od drugich. Doskonałym pomysłem na wyeksponowanie walorów dekoracyjnych roślin cebulowych, łącznie z ukorzenionymi cebulami, są naczynia szklane. W nich możemy łączyć też hiacynty z innymi roślinami cebulowymi, tworząc bardzo modne wiosenne mini ogródki. Cebulowe wiosenne mini ogródki to w ogóle fantastyczne pole do popisu dla kwiaciarni, do stworzenia ciekawych kolorystycznie aranżacji oraz do takiego zestawienia gatunków i odmian, aby przedłużyć walory dekoracyjne roślin. Inną ciekawą propozycją jest oferta handlowa niektórych gatunków w formie woskowanych kolorowych cebul, co dotychczas było domeną hipeastrum (amarylisa), a ostatnio roznosi się na inne gatunki, zwłaszcza hiacynty, ale także tulipany. Można takie podpędzone już cebule zakupić gotowe. Samodzielne wykonanie okryw woskowych może być merytorycznie niewskazane, no może poza hipeastrum. Inne gatunki wymagają bowiem specjalnego traktowania temperaturami i podpędzenia w profesjonalnych warunkach ogrodniczych.

Gotowe ogródki cebulowe (hiacynty, narcyzy i tulipany) w plastikowych płaskich doniczkach – faza handlu hurtowego. Fot. Dariusz Sochacki
Aranżacja z różnych roślin cebulowych w większym pojemniku glinianym(hiacynty, szafirki i narcyzy). Fot. Dariusz Sochacki
Hiacynty z lekko wybarwionymi pąkami kwiatowymi – faza handlu detalicznego. Fot. Dariusz Sochacki
Duże płaskie doniczki z białymi szafirkami – faza handlu detalicznego. Fot. Dariusz Sochacki
Mini ogródek cebulowy (hiacynty, narcyzy, szafirki i śnieżyca wiosenna) – propozycja aranżacji w misie. Fot. Dariusz Sochacki
Hiacynty z cebulami pokrytymi warstwą kolorowego wosku. Fot. Dariusz Sochacki
Hippeastrum (amarylis) z woskowanymi cebulami. Fot. Dariusz Sochacki
Hiacynty w szklanych pojemnikach -etykiety ze zdjęciami kwiatostanów, napisy w barwach kwiatu. Fot. Dariusz Sochacki

Na co zwracać uwagę podczas kupowania na giełdach i rynkach hurtowych?

  • Pąki i liście nie powinny mieć żadnych oznak zasychania czy zamierania, ani też zagniwania.
  • Zarówno hiacynty jak i inne cebulowe powinny być jak najbardziej świeże i najlepiej w zaawansowanych, ale pąkach. Faza handlowa dla hurtu jest inna dla każdego gatunku (tzw. hiacynty kiełkujące – gdy tylko liście się zazielenią, częściej – z zielonym lub lekko wybarwiającym się kwiatostanem; narcyzy – w różnych fazach: od kilkucentymetrowego zielonego pędu a pomiędzy liśćmi wyczuwalny pąk kwiatowy do widocznych pierwszych wybarwionych pąków kwiatowych; tulipany – pąki wyraźnie zazielenione i zaczynające się wybarwiać; szafirki – wczesna faza to zielone grona kwiatostanowe, a późniejsza to wybarwione kilka pierwszych kwiatów w gronie.
  • Cebule/bulwy (w większości przypadków mocno widoczne, bo tylko w 1/3 zagłębione w podłożu) nie mogą mieć objawów gnicia i pokrycia nalotem pleśni.
  • Sprawdzić czy są dobrze ukorzenione; widoczne korzenie powinny być zdrowe i najlepiej białe.

Zalecenia dla naszego klienta w kwiaciarni:

  • Rośliny cebulowe (niezależnie od gatunku) ustawić w miejscu jasnym/widnym (ale niekoniecznie na parapecie okiennym) i najlepiej nie za gorącym; im niższa temperatura, tym kwiaty będą rozwijać się wolniej i dłużej zachowana zostanie ich dekoracyjność. W wysokiej temperaturze może dochodzić do zasychania pąków kwiatowych, zwłaszcza narcyzów, ale też tulipanów.
  • Podlewać umiarkowanie, a nawet oszczędnie: cebule są organami spichrzowymi, więc mają zgromadzone w sobie zarówno zasoby wody jak i składników pokarmowych. Oszczędne podlewanie przedłuży dekoracyjność kwiatów.
  • Hiacynty i inne rośliny cebulowe po kwitnieniu przestają być atrakcyjne, więc przenosi się je do innego widnego pomieszczenia. Tam pozwala im się jeszcze rosnąć, aby przyrosły cebule/bulwy, następnie powoli zasusza i wyjmuje cebule/bulwy z pojemników. Można spróbować przechować je do jesieni i posadzić ponownie na działce. Czasami jednak cebule nadmiernie wyschną przez tak długi okres. Na pewno takie cebule nie nadają się do ponownego pędzenia z roku na rok. Jeśli uda się je dobrze przechować, muszą “zregenerować” się przez przynajmniej 2 lata uprawy w gruncie.

Asortyment odmianowy

Hiacynt wschodni (Hyacinthus orientalis). Do najpiękniejszych odmian należą: białe ‘Carnegie’, ‘L’Innocente’ i ‘Topwhite’, żółta ‘City of Haarlem’, różowe ‘Anna Maria’, ‘Fondant’, ‘Pink Pearl’, niebieskie ‘Blue Jacket’, ‘Blue Star’, ‘Delft Blue’, czerwone ‘Amsterdam’, ‘Jan Bos’, fioletowe ‘Amethyst’, ‘Splendid Cornelia’ oraz pomarańczowe ‘Gipsy Queen’ i ‘Lady Derby’.

Hiacynt ‘Blue Jacket’ Fot. Dariusz Sochacki
Hiacynt ‘Delft Blue’ Fot. Ibulb

Narcyz (Narcissus). Do uprawy w doniczkach nadają się głównie odmiany miniaturowe o kilku lub kilkunastu kwiatach na jednym pędzie. Oprócz najpopularniejszej odmiany ‘Tête-à-Tête’, poleca się m.in. ‘February Gold’, ‘Jetfire’, ‘Geranium’, ‘Pipit’, ‘Jack Snipe’ i narcyzy tazetta tzw. „paperwhite” (odmiany ‘Galilee’, ‘Ziva’). W doniczkach można też pędzić niektóre tradycyjne odmiany wysokie, m.in. ‘Dutch Master’, ‘Golden Harvest’ i ‘Carlton’, a z genetycznie niskich (ale nie miniaturowych) odmianę ‘Mound Hood’.

Narcyz ‘Geranium’ Fot. Ibulb
Narcyzy ‘Ziva’ (po lewej) i ‘Jetfire’ (po prawej). Fot. Ibulb

Szafirek (Muscari). Szafirki nadają się do pędzenia zarówno w doniczkach, jak i na kwiat cięty na małe bukieciki lub do niskich kompozycji. Najpopularniejsze są odmiany szafirka armeńskiego ‘Blue Pearl’, ‘Blue Spike’ i ‘Early Giant’ o pojedynczych niebieskich kwiatach. Można też pędzić inne oryginalne odmiany, np. ‘Fantasy Creation’ o kwiatach pełnych niebieskawozielonych.

Szafirek ‘Blue Pearl’. Fot. Ibulb

Krokus (szafran) (Crocus). W uprawie doniczkowej wykorzystuje się odmiany znane z ogrodów i parków: niebieskie ‘Rememberance’ i ‘Flower Record’, białą ‘Jeanne d’Arc’, wielobarwne ‘Pickwick’ i ‘King of the Striped’ (wszystkie wywodzące się od C. vernus), żółto kwitnącą Crocus flavus ‘Golden Yellow’.

Żółto kwitnące krokusy. Fot. Ibulb
Krokus ‘Flower Record’. Fot. Ibulb

Śnieżnik (Chionodoxa). Do uprawy doniczkowej polecane są: Chionodoxa forbesii (śnieżnik o kwiatach niebieskich z białym środkiem), Ch. forbesii odmiana ‘Pink Giant’ (o kwiatach różowych), Chionodoxa luciliae (o kwiatach barwy lawendy z białym środkiem) i Ch. luciliae odmiana ‘Alba’ (o kwiatach białych).

Od lewej: Chionodoxa forbesii i Ch. luciliae odmiana ‘Alba’. Fot. Ibulb

Cebulica (Scilla). Wykorzystuje się dwa gatunki: cebulicę Tubergena (Scilla mischtschenkoana, d. S. tubergeniana), która jest najłatwiejsza do pędzenia o kwiatach bladoniebieskich oraz cebulicę syberyjską (S. siberica) o kwiatach niebieskich, w tym jej odmiany ‘Alba’ o kwiatach białych i ‘Spring Beauty’ o kwiatach ciemnoniebieskich.

Cebulica syberyjska (po lewej) i cebulica Tubergena (po prawej). Fot. Ibulb
O autorze

Dariusz Sochacki

ur. w 1966 roku w Skierniewicach, absolwent Wydziału Ogrodniczego warszawskiej SGGW, specjalizacja z roślin ozdobnych; od października 1992 roku do listopada 2015 roku pracownik naukowy najpierw Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, a potem Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, specjalista z zakresu ozdobnych roślin cebulowych (rozmnażanie, w tym kultury in vitro, diagnostyka wirusologiczna, uprawa i pędzenie) oraz roślinnych zasobów genowych; Doktorat nauk rolniczych z zakresu ogrodnictwa w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach w 2002 roku, sekretarz Stowarzyszenia Producentów Ozdobnych Roślin Cebulowych działającego przy Instytucie Ogrodnictwa (od 1994 roku), wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Skierniewicach (2008-2015). Od 1 grudnia 2015 roku adiunkt w Katedrze Roślin Ozdobnych SGGW w Warszawie. Stopień doktora habilitowanego w dyscyplinie rolnictwo i ogrodnictwo nadany przez Radę Wydziału Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie w 2019 roku. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych i doniesień konferencyjnych, ponad 100 artykułów popularno-naukowych, dwóch książek popularnych opublikowanych w Wydawnictwie Działkowiec („Rośliny cebulowe w ogrodzie”, 2006 i „Dalie”, 2010), współautor trzech oryginalnych odmian roślin ozdobnych (narcyz ‘Heweliusz’ i ‘Passat’ oraz tulipan ‘Agalia’).