Z teorii florystyki. Struktury powierzchni

15/02/2012

Obok form i barw bardzo istotną rolę w kompozycji florystycznej odgrywa struktura powierzchni zarówno roślin, jak i łączonych z nimi elementów technicznych i dekoracyjnych. Dzięki analizie płatków, liści, pędów, a także owoców i korzeni można zauważyć, że powierzchnie części roślin posiadają własny charakter, o wyraźnie określonym działaniu. Poznanie tej cechy plastycznej materiału roślinnego pozwala łatwiej podejmować decyzję o wyborze elementów kompozycji i uzyskać w efekcie spokojną harmonię czy interesujące napięcie.


Reklama

Struktury metaliczne
Struktura metaliczna może być różna. Na przykład chrom jest błyszczący i gładki, optycznie ciężki. Przykładami gatunków roślin, które mają liście o tej mocnej, twardej strukturze powierzchni są Anthurium cultorum, Camellia japonica, Ficus elastica, Hoya carnosa, Ilex aquifolium. Aluminium z kolei jest w dotyku matowe, w porównaniu do chromu optycznie lżejsze. Taki rodzaj powierzchni możemy odnaleźć m.in. u liści juki karolińskiej (Yucca filamentosa). Jeszcze inny charakter powierzchni ma metal pokryty rdzą. Powierzchnia wówczas jest w dotyku chropowata i nierówna. Przykładem w świecie roślin tego rodzaju powierzchni są liście niektórych gatunków z rodzaju Begonia.

Struktury porcelanowe
Wśród struktur o porcelanowym charakterze można wyodrębnić trzy. Wyjściową jest struktura samej porcelany, gładka i błyszcząca. Ten typ struktury maja kwiaty np. konwalii, stefanotisa, lilii długokwiatowej, białe owoce pernecji. Innym wariantem porcelanowej struktury powierzchni jest struktura połyskująca, mieniąca się, wręcz iryzująca jak masa perłowa. Przykładem są białe kwiaty neriny (Nerina). Wyróżnia się również porcelanę o powierzchni matowej, nazywanej porcelaną biskwitową podobną w odbiorze do marmuru paryskiego. Taką powierzchnię mają płatki ciemiernika białego (Helleborus niger) i grzybienia białego (Nymphea alba).

Struktury szklane
Szkliste powierzchnie dobrze przepuszczają promienie widzialne. W świece flory promienie światła przenikają przez delikatne kwiaty frezji, begonii, łuszczyny miesiącznicy rocznej, zielone jagody winorośli, owoce wiśni, czerwonej porzeczki itp.

Struktury brokatowe
Powierzchnia brokatowa przypomina grubą tkaninę z wypukłym, wzorzystym wzorem, przeplatanym złotym lub srebrnym motywem. Ten typ powierzchni można zaobserwować szczególnie u liści begoni królewskiej (Begonia rex) i begonii Masona (Begonia masoniana). Bogatą, brokatową strukturą liści odznaczają się też liście roślin z rodzaju pilea (Pilea) i peperomia (Peperomia).

Struktury aksamitne
Powierzchnie te są w dotyku miękkie, przyjemne. Strukturą aksamitną odznaczają się kwiaty tzw. gloksynii (Sinningia hybrida), szarotki alpejskiej (Leontopodium alpinum), liście czyśćca wełnistego (Stachys lanata), kalanchoe (Kalanchoe beharensis), „kotki” .

Struktury jedwabne
Struktury jedwabne cechują się połyskiem, na ogół są gładkie, cienkie i bardzo przyjemne w dotyku. Jedwabne płatki mają kwiaty groszku pachnącego, maku nagołodygowego, kosmosu, jaskra. Wiotkie, lekkie liście posiada wiele roślin doniczkowych, w tym adiantum i kaladium.

Struktury wełniste
Wełnista struktura powierzchni jest w dotyku miękka, ciepła. Ten typ struktury wykazują np. trawa pampasowa (Cortaderia selloana), dmuszek jajowaty (Lagurus ovatus) i wełnianka (Eriophorum).

Struktury rustykalne
Są to struktury szorstkie, chropowate, nie szlachetne. Tę strukturę wykazuje wiele roślin nadających się do zasuszania jak krwawnik (Achillea), nawłoć (Solidago), mikołajek (Eryngium), kocanka (Helichrysum), wiecznik (Gomphrena), złociszek (Ammobium), lonas (Lonas), suchokwiat (Xeranthemum).

Struktury skórzaste
Skóra nie jest jednorodna. Może być gładka jak skórzaste liście drzew i krzewów z rodzaju Magnolia. Skóra bywa również szorstka. Do roślin o takich liściach można zaliczyć kalinę sztywnolistną (Viburnum rhytidophyllum). Skóra może być także matowa, podobnie jak liście echmei wstęgowatej (Aechmea fasciata).

Struktury drzewne
Spotyka się dwa rodzaje tych struktur: gładkie i szorstkie. Do pierwszej grupy należą rośliny o zwięzłej, gładkiej korze, np. bambus zwyczajny (Bambusa vulgaris). Do drugiej grupy można zaliczyć spękaną korę brzozy brodawkowatej (Betula pendula), szyszki roślin iglastych czy zasuszone kwiatostany roślin z rodzaju Protea.

O autorze

Piotr Salachna

Profesor Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Założyciel i kierownik Podyplomowych Studiów Florystyka na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie, doktor z zakresu roślin ozdobnych, dyplomowany mistrz florystyki, międzynarodowy sędzia florystyki.