Tyniecka Ikebana – Wielki Post

W okresie Wielkiego Postu, poza czwartą niedzielą (Laetare), uroczystościami i świętami, nie stawia się dekoracji kwiatowych. Takie są wymagania liturgiczne podyktowane charakterem okresu, częściowo także reakcją na zwykle obfite formy, które z tym okresem nie harmonizują. Ośmielam się przedstawić kompozycję, która w Tyńcu stała w ubiegłą niedzielę, pozostawiając odbiorcom ocenę jej zgodności z charakterem okresu liturgicznego i przesłaniem tej niedzieli.

Kompozycja: o. Hieronim St. Kreis OSB
zdjęcie: Lech Wdowiak

1. niedziela Wielkiego Postu (rok A)
Pierwsze czytanie: Stworzenie i grzech pierwszych ludzi (Rdz 2,7-9; 3,1-7)
Drugie czytanie: przestępstwo sprowadziło śmierć, ale obficiej spłynęła łaska (Rz 5,12-19)
Trzecie czytanie: Jezus przez czterdzieści dni pości i jest kuszony (Mt 4,1-11)

Aby lepiej zrozumieć kompozycję trzeba wyjść trochę dalej, poza ramy wyznaczonego pierwszego czytania. Kreśli ono tło: ogród, który Bóg daje do dyspozycji stworzonemu przez siebie człowiekowi oraz jedyny zakaz, od którego zachowania zależy życie człowieka. Na tym tle pokazuje upadek pierwszych ludzi, namówionych przez węża do złamania Bożego zakazu.

W tle kompozycji nie ma śladu ogrodu. Jest pustynia (rozszerzenie czytania – wygnanie z ogrodu). Jeszcze dobitniej sytuację człowieka po upadku obrazuje rozbite naczynie (biblijny symbol człowieka), leżące w piachu pod skałą. Człowiek miał nosić i przekazywać życie. Jest rozbitą skorupą i zamiast nosić wodę – zbiera piasek.

Tło w górnej części przechodzi w zieleń (symbol nadziei). Zasiał ją w sercu człowieka sam Bóg, który zaraz po upadku człowieka (rozszerzenie czytania – wyrok) wprowadził nieprzyjaźń między człowiekiem i wężem i ich potomstwem, zapowiadając, zwycięstwo człowieka nad wężem.

Kamień ustawiony w pionie nawiązuje do trzeciego kuszenia Jezusa na pustkowiu (bardzo wysoka góra). Dwie wcześniejsze Jezus przeszedł zwycięsko, to ostatnia próba.
Gdzie tu jest Jezus? Ukrył swój Boży majestat, przyszedł w postaci sługi. Wziął tę samą ludzką naturę (reszta z rozbitego naczynia) i w tej naturze pokonał szatana (róża stojąca prosto w zielonym polu tła). To początek Jego działalności publicznej i zapowiedź ostatecznego zwycięstwa nad grzechem, szatanem i śmiercią, które przyjdzie przez krzyż. Nic tu nie jest przypadkowe. Bóg wypełnia swoje obietnice w swoim Synu, który na zniszczenia wprowadzone przez grzech odpowiada łaską i dziełem Nowego Stworzenia.

Poniżej drugi przykład kompozycji, na kolejną niedzielę Wielkiego Postu.

Kompozycja: o. Hieronim St. Kreis OSB
zdjęcie: Br. Borys Kotes

Kompozycja: o. Hieronim St. Kreis OSB
zdjęcie: Br. Borys Kotes

2. niedziela Wielkiego Postu (rok A)
Pierwsze czytanie: Powołanie Abrahama na ojca ludu Bożego (Rdz 12,1-4a)
Drugie czytanie: Bóg powołuje i oświeca (2 Tm 1,8b-10)
Trzecie czytanie: Przemienienie Pańskie (Mt 17,1-9)

Kompozycja skupia uwagę na Ewangelii.

Zrób coś dla siebie: przeczytaj wskazany poniżej fragment Ewangelii. Potem – przeczytaj kompozycję.

W zobrazowanie Przemienienia Pańskiego zaangażowane jest tło i kompozycja przed nim ustawiona.